زوال عقل از بین رفتن توانایی تفکر است. دمانس عبارت است از تخریب پیش رونده کارکردهای شناختی که در زمینهای از هشیاری کامل (بدون وجود دلیریوم بسته به نوع عامل آن) بروز میکند.
دمانس از علائم بیماری و به صورت مجموعهای از عملکردیهای بد بالینی شامل اختلالاتی در حافظه، اختلال زبان، تغییرات روانشناختی و روانپزشکی، و مختل شدن فعالیتهای روزمره تظاهر مییابد. امروزه حدود 12 میلیون نفر در جهان دمانس دارند و انتظار میرود که این تعداد در سال 2040 به 25 میلیون برسد.
دمانس ( dementia )? یا زوال عقل، در پزشکی و روانپزشکی? اختلال مزمن و گاهی حاد فرایندهای روانی به علت بیماری عضوی مغز، که با تغییر شخصیت و موقعیتناشناسی و اختلال در حافظه و داوری و اندیشه همراه است.
شایعترین نوع دمانس? زوال عقل سالخوردگی یا آلزایمر است. از دیگر عوامل ایجاد دمانس میتوان به سکته مغزی? دلیریوم ناشی از توکسیک شدن بدن در اثر مواد مخدر و روانگردان و بیماریهای ناشایع ولی معروف مانند جنون گاوی اشاره نمود.
افراد مبتلا به به زوال عقل ممکن است دچار گیجی باشند، قادر به یادآوری مطلب نباشند یا مهارت هایی که داشته اند از جمله فعالیت های عادی روزمره را از دست بدهند.
سرانجام ممکن است آنها اعضای خانواده یا دوستان را نشناسند و ممکن است این افراد مضطرب به نظر آیند.
زوال عقل در افراد سالمند شایع تر است اما، پیامد طبیعی سالمندی نیست.
علائم و نشانه های زوال عقل عبارتند از:
- از دست دادن تدریجی حافظه
- گیجی
- تفکر مبهم، شامل عدم توانایی حل مسئله
- رفتار مضطربانه یا توهمات
- گم شدن بیمار در اماکنی که قبلاً با آنها آشنا بوده است.
- بی علاقگی نسبت به انجام فعالیت های روزانه
بیماری آلزایمر :
بیماری آلزایمر شایع ترین علت زوال عقل است. در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر سلول های عصبی مناطقی از مغز که مرتبط با عملکرد حافظه است از بین می روند. همچنین در این افراد پروتئین های غیر طبیعی در برخی از سلولهای مغز تجمع می یابند.
اغلب، بیماری آلزایمر افراد سالمند را گرفتار می کند. اما گاهی اوقات ممکن است در افراد جوان تر نیز آغاز شود.
علت بیماری آلزایمر :
علت بیماری آلزایمر ناشناخته است. عوامل خطر ساز برای بیماری آلزایمر شامل سابقه خانوادگی، وجود یک ژن اختصاصی و سن بالا می باشد.
سایر علل زوال عقل :
زوال عقل عروقی معمولاً در اثر سکته های مغزی ایجاد می شود. در این بیماری، عروق مناطقی از مغز که مربوط به حافظه و تفکر است برای مدتی درگیر می شوند.
بعضی از بیماریها مانند پارکینسون (نوعی بیماری مغزی که باعث ایجاد لرزش و سفتی عضله می شود)
با تاثیر بر بافت مغز می توانند موجب زوال عقل شوند.
نشانه های مشابه آنچه که در زوال عقل وجود دارد، ممکن است به وسیله عوامل دیگری از جمله داروها و بعضی بیماریها ایجاد شوند.
انجام ارزیابی دقیق بوسیله پزشکی برای جستجوی عوامل قابل درمان مهم است.
درمان زوال عقل
تشخیص زوال عقل باعث می شود که فرد و اعضای خانواده اش نسبت به این بیماری آگاهی پیدا کنند.
بیماری زوال عقل عروقی یا آلزایمر قابل درمان نیستند. برخی دستورهای دارویی باعث کندی روند پیشرفت زوال عقل می شوند. پزشک می تواند در تصمیم گیری درباره مفید بودن دارو کمک کند.
ممکن است روزی تحقیقات پزشکی درباره پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان های مؤثر بیماری آلزایمر و سایر موارد زوال عقل کمک کننده باشد.
عوامل افزایشدهنده خطر:
1. سن بالای 60 سال
2. بالا بودن فشار خون یا بیماری آترواسکلروز (تصلب شرایین)
پیشگیری از زوال عقل :
1. در مورد بیماریهای زمینهای باید درمان مناسب انجام شود.
2. خود را در برابر آسیب به سر محافظت کنید. در اتوموبیل کمربند ایمنی را ببندید. به هنگام راندن دوچرخه، موتورسیکلت، و ورزشهای پر برخورد از کلاه ایمنی استفاده کنید.
3. برای پیشگیری از آترواسکلروز، سیگار نکشید، چربی کمتر بخورید، مرتباً ورزش کنید، و هر مقدار که میتوانید استرس خود را کم کنید.
4. از پزشک خود درباره اقدامات پیشگیرانه راهنمایی بخواهید.
عواقب مورد انتظار :
این بیماری در حال حاضر علاجناپذیر است. مصرف داروها ممکن است از بدتر شدن بیماری جلوگیری کند، اما نمیتواند آن مقدار از کارهای مغز که از دست رفته است را دوباره برگرداند.
عوارض احتمالی :
عفونتها، یبوست، زمین خوردن و صدمات دیگر، و تغذیه نامناسب. این عوارض به این علت ایجاد میشوند که فرد بیمار نمیتواند از خود مراقبت کند.
درمان زوال عقل :
1. تغییرات رفتاری اولیه را متوجه شوند و سریعاً به پزشک اطلاع دهند.
2. برای بیمار یادآورهایی مثل ساعت، تقویم روزانه، یا برچسب اسامی فراهم کنند. به بهداشت وی کمک کنید.
3. تغییرات در محیط اطراف و کارهای روزانه را به حداقل برسانید.
4. بیمار را تشویق به فعالیتها و تماسهای اجتماعی نمایید.
5. با احترام و مهربانی با بیمار رفتار کنید.
6. در صورتی که بیمار نتواند به مراقبت از خود بپردازد، باید یک محیط حفاظت شده و بدون پیش داوری فراهم شود. اگر نتوان بیمار را در خانه نگاه داشت، باید وی را به یک مرکز نگهداری مناسب انتقال داد.
7. مرتباً برای ملاقات پیش وی بروید حتی اگر شما را نشناسد.
8. برای افراد خانواده نیز میتوان جلسات مشاوره یا روان درمانی ترتیب داد.
ـ داروها :
داروهایی که برای درمان سایر بیماریها مورد استفاده قرار میگیرند ممکن است باعث گیجی یا خوابآلودگی شوند؛ از پزشک خود در مورد تغییر یا قطع مصرف آنها سؤال کنید. داروی مناسب برای درمان بیماری زمینهای.
ـ فعالیت :
بیمار را تشویق کنید تا حدی که میتواند فعالیت داشته باشد. خانه را از جهت احتمال بروز حوادث ایمن کنید. در زمینه جلوگیری از گم شدن بیمار اقدامات لازم را به عمل آورید.
ـ رژیم غذائی :
بیمار باید یک رژیم غذایی متعادل داشته باشد.
ـ در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمائید:
اگر شما متوجه علایم زوال عقل در یکی از اعضای خانواده شدهاید.
حضرت علی (ع) می فرماید :
"خداوند هر گاه خیری بر بنده اش بخواهد، به او کم خوابی، کم خوری و کم حرفی را تلقین می کند."
باید گفت که دانش پزشکی ظرف چند دهه اخیر، موفق به کشف مهمی پیرامون خواب شده است و آن کشف، بخشی مهم در طول خواب انسان، به نام خواب REM بوده است( خواب از دو مرحله ی خواب عمیق و خواب REM تشکیل شده است که به طور یک در میان در طی شب حاصل می شوند).
پس از آن که حدود 45 دقیقه از خواب رفتن انسان گذشت، مرحله REM آغاز می شود و برای مدت کوتاهی (حدود 10 تا 15 دقیقه) ادامه می یابد.
در طول مرحله REM ، به طرز اسرار آمیزی تمام عضلات اسکلتی بدن از کار می افتد و شخص کاملاً بی حرکت می شود و نوار مغزی شخص به جای حالت خواب ، حالت بیداری کامل را نشان می دهد، طوری که در این حالت مغز از فعالیت بالایی برخوردار است.
در طی مرحله ی REM ، درجه حرارت بدن و ضربان قلب به طور غیر منتظره ای بالا می رود و حرکات سریعی در چشم های فرد دیده می شود که علت نامگذاری این مرحله نیز می باشد(مرحله حرکات سریع چشم: RAPID EYE MOVEMENT). چنانچه شخص را در این حالت بیدار کنیم به احتمال بسیار قوی، ابراز می کند که در حال خواب دیدن بوده است.
امروزه دانش پزشکی به اثبات رسانده که یکی از علائم مهم در بیماری افسردگی، افزایش مدت خواب REM نسبت به میزان طبیعی است.
روش درمانی جدید برای بیماران افسرده ، بیدار نگه داشتن آنها ، برای کاهش میزان REM می باشد.
زمان نماز صبح که در آیه ی 78 سوره مبارکه " اسراء" با عنوان " إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کَانَ مَشْهُودًا " از آن نام برده شده است* و مورد تأکید فراوان می باشد، به گونه ای قرار گرفته است که سبب کاهش قابل ملاحظه میزان خواب REM در اشخاص می شود.
مرحله REM پس از 10 تا 15 دقیقه متوقف می شود و پس از آن در طول خواب و به طور دوره ای و به طور منظم تکرار می شود . با این وجود کل دوران REM در طول یک خواب 8 ساعتی در اشخاص طبیعی، 90 دقیقه خواهد بود و قسمت اعظم آن در ساعات نزدیک به صبح به وقوع می پیوندد.
امروزه دانش پزشکی به اثبات رسانده که یکی از علائم مهم در بیماری افسردگی، افزایش مدت خواب REM نسبت به میزان طبیعی است، طوری که شخص افسرده بیشتر از سایر اشخاص خواب می بیند، یعنی زمان بیشتری را در مرحله REM به سر می برد.
از این جهت یک مبنای مهم در تولید داروهای ضد افسردگی، کاهش مرحله REM از خواب می باشد، از جمله داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای.
علاوه بر این یک روش درمانی جدید برای بیماران افسرده ، بیدار نگه داشتن آنها ، برای کاهش میزان REM می باشد.
همانطور که خواندید قسمت اعظم خواب REM در حوالی صبح به وقوع می پیوندد و چنانچه شخص خود را ملزم به بیداری صبحگاهی کند، در حقیقت جلوی ورود خود به مرحله قابل توجهی از خواب REM را گرفته است.
لذا بیداری صبحگاهی برای نماز، خود به تنهایی می تواند به عنوان دارویی در پیشگیری از افسردگی و حتی درمان آن مطرح باشد.
لازم به توضیح است که خواب REM در حد متعادل برای حفظ سلامت و رفع خستگی لازم است، اما زیادی آن منجر به مشکلات مختلفی از جمله افسردگی می شود و نقش نماز به عنوان متعادل کننده میزان REM مشهود است.
دانشمندان درباره خواب صبح فعلا تا همینجا اطلاعاتی به دست آورده اند که بسیار منطبق با مبانی دین اسلام می باشد.
اما این را هم بدانید که در اسلام علاوه بر بیداری در اول اذان و به جا آوردن فریضه نماز به مسئله مهم دیگری هم اشاره گردیده است که آن خواب بین الطلوعین است (از هنگام اذان صبح تا موقع طلوع آفتاب) و نسبت به این مسئله تاکید بسیاری دارد.
چنانچه شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان می نویسد :
امام صادق می فرماید : خواب در بین الطلوعین باعث تنگ شدن روزی،گرفتاری و زرد شدن رنگ چهره می شود.
بیش از نصف 795هزار سکته مغزی که هر ساله در ایالات متحده رخ میدهد به خانمها اختصاص دارد. بعلاوه، مطالعهای جدید که در مجله نورولوژی منتشر شده، نشان میدهد کیفیت زندگی زنان پس از سکته مغزی متاسفانه بدتر از کیفیت زندگی مردان است.
هورمون ها، بارداری، وضع حمل و نیز دیگر عوامل خاص جنسی آنان را بیشتر از مردان در معرض خطر انسداد مرگبار عروق مغز قرار می دهد. در ادامه بر اساس نکاتی برای پیشگیری سکته مغزی خانم?ها به عوامل اصلی بروز سکته مغزی درزنان و هم به راه های مقابله با این عوامل اشاره خواهد شد.
1. عارضه بارداری
پری اکلامپسی هر چند شیوع چندانی ندارد و تقریبا کمتر از 5 درصد زنان باردار را مبتلا می سازد، اما یکی از بیماری های خطرناک دوران بارداری است که براحتی می تواند سبب مرگ مادر یا جنین شود. بعلاوه چه در دوره بارداری و چه پس از آن عامل خطرناکی در بروز سکته مغزی به شمار می رود. به همین دلیل اگر شما قصد باردار شدن دارید، حتما در فکر پیشگیری از این عارضه مهم باشید.راهکارهایی?برای پیشگیری از سکته مغزی خانم ها توصیه می کند، زنانی که به فشار خون مبتلا هستند یا طی دوره بارداری قبلی خود فشار خون بالا داشته اند و اکنون برای بار دیگر باردار شده اند، از هفته 12 بارداری تا زمان وضع حمل آسپرین با دز پایین مصرف کنند. البته این یک تجویز عمومی نیست و کاملا به شرایط بیماری بستگی دارد و مصرف آسپرین در این دوره حتما باید تحت نظر پزشک صورت پذیرد. بعلاوه اگر شما روزانه کمتر از 600 میلی گرم کلسیم دریافت می کنید، توصیه می شود مکمل های خوراکی کلسیم را در برنامه خود بگنجانید، که البته این مورد هم باید با مشورت پزشک متخصص صورت پذیرد.
اگر طی دوره بارداری به فشار خون بالا مبتلا شده اید، حتما برای آگاهی از روش های مهار آن با پزشک خود مشورت کنید. هم داروهای مفیدی برای مهار فشار خون شما وجود دارد که مصرف آنها در دوران بارداری مشکل یا عوارضی برای مادر و کودک به همراه نخواهد داشت و هم تغییراتی در سبک زندگی می تواند شما را در این راه یاری کند. اما همه اینها از یک بیمار به بیماری دیگر متفاوت است و حتما باید به تشخیص، توصیه و تجویز پزشک معالج انجام شود.
2. مصرف قرص های ضدبارداری
مصرف این قرص ها خانم ها را در معرض خطر سکته مغزی قرار خواهد داد. به همین دلیل است که دستورالعمل فوق توصیه می کند حتما پیش از آغاز مصرف قرص های ضد بارداری فشار خون خود را کنترل کرده و از سلامت آن مطمئن باشید. بعلاوه اگر سیگار می کشید، هرگز از قرص های ضد بارداری استفاده نکنید. دکتر استیون نیسن به پریونشن گفته است: «اکنون می دانیم حتی زنان جوان تری که قرص های ضدبارداری مصرف می کنند و در عین حال سیگار هم می کشند، در معرض خطر بسیار بالاتر سکته مغزی و نیز حمله قلبی قرار خواهند داشت.»
3. هورمون درمانی
هورمون درمانی، که برای رفع برخی نارسایی ها مثلا در دوران یائسگی یا حتی برای درمان برخی سرطان ها کاربرد دارد با خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی، که سکته مغزی یکی از آنهاست، ارتباط دارد. نکاتی برای پیشگیری از سکته مغزی خانم ها تاکید می کند این روش ها برای افرادی که در معرض خطر سکته مغزی قرار دارند نباید به کار گرفته شود.
4. میگرن همراه با آئورا
احتمال ابتلای زنان به میگرن چهار برابر?مردان است. میگرن همراه با آئورا، میگرنی است که علاوه بر سردرد با علائمی نظیر اختلالات بینایی، سوزن سوزن شدن یا گزگز پوست، بی حسی، دشواری در تکلم و علائم دیگری از این دست همراه است که همگی ممکن است پیش از بروز سردرد نمایان شود. اگر به میگرن مبتلا هستید یا احتمال می دهید چنین باشد، حتما مساله را با پزشک خود در میان بگذارید تا چاره ای برای آن بیندیشد؛ زیرا هر چه دفعات حمله میگرنی بیشتر باشد، احتمال بروز سکته مغزی نیز بیشتر خواهد بود.
5. ضربان غیرمعمول قلب
این عارضه که به آتریال فیبریلیشن نیز موسوم است، رایج ترین مشکل ضربان قلب و یکی از عوامل اصلی بروز سکته مغزی است که البته خوشبختانه می توان آن را درمان کرد و از این طریق خطر سکته مغزی را کاهش داد. در واقع ضربان غیرمعمول قلب خطر سکته مغزی را چهار تا پنج برابر افزایش می دهد. هر چه سن زنان افزایش یابد، خطر ابتلا به ضربان غیرمعمول قلب نیز بیشتر می شود. اگر تپش قلب دارید و احساس می کنید قلب تان نامنظم می زند یا هر اشکال و ایراد دیگری در قلب خود حس می کنید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. مهار کردن آتریال فیبریلیشن می تواند کمک موثری در کاهش خطر سکته مغزی باشد.
6. فشار خون بالا
دکتر نیسن می گوید: «رابطه میان فشار خون بالا و سکته مغزی یکی از محکم ترین پیوندها در میان تمام پیوندهای کشف شده در عالم پزشکی است.» شما هر چه فشار خون بالای خود را پایین تر بیاورید، درواقع، احتمال بروز سکته مغزی را کاهش داده اید. بهترین راه برای کاهش فشار خون بالا به توصیه دکتر بوشنل، نویسنده آن است که «به سبکی سالم زندگی کنید، یعنی ورزش منظم و تغذیه سالم را سرلوحه خود قرار دهید.»
اگر بخواهیم کمی دقیق تر باشیم، باید بگوییم فعالیت جسمانی منظم، سیگار نکشیدن، رژیم غذایی سرشار از میوه ها، سبزیجات، حبوبات، آجیل سالم و بهداشتی، روغن زیتون و نیز مصرف کم چربی های اشباع، همگی در کنار هم می تواند به مهار فشار خون بالا و کاهش خطر سکته مغزی کمک کند. البته نگاهی به پژوهش های جدید می تواند راهگشاتر و دلگرم کننده تر باشد: یک مطالعه جامع در نشریه پزشکی آمریکا می گوید یک رژیم غذایی کامل و البته متوازن می تواند بیش از رژیم های غذایی که فقط بر غذاهای کم چرب تاکید می کند در کاهش خطر بروز بیماری های قلبی ـ عروقی موثر باشد.
استاد دانشکده طب سنتی تهران گفت: مصرف خوراکیهاى لطیف مثل گوشت پرندگان، تخم مرغ آبپز عسلی و نوشیدن شربتهای خنک مثل شربت غوره، انار و سکنجبین در فصل بهار توصیه میشود.
غلامرضا کردافشاری در مورد توصیه های فصل بهار از دیدگاه طب سنتی گفت: بهار بهترین و معتدل ترین فصل در میان فصول چهارگانه است. هوا در بهار به تدریج گرم می شود و سرمای زمستان تحلیل می رود.
وی ادامه داد: مزاج بهار گرم و تر است و گرما و رطوبت برای حفظ سلامتی لازم و ملزوم یکدیگرند.در فصل زمستان به علت سرما، مواد زاید در بدن منجمد شده و باقی می مانند و در بهار که هوا کم کم گرم می شود، این مواد زائد به تدریج ذوب شده و به حرکت در می آیند.
کردافشاری تصریح کرد: به همین دلیل بیماری های قدیمی دوباره در زمستان قد علم می کنند و اگر عضوی از بدن ضعیف باشد، مواد زائد به آن حمله کرده و در آن تجمع پیدا می کنند.گاهی نیز مواد اضافی به سمت پوست هجوم می آورند تا بلکه از آنجا راهی برای خروج بیابند.
این متخصص طب سنتی گفت: به همین دلیل بروز دمل ها و جوشهای پوستی در این فصل شدت می یابد. بنابراین اطبای طب سنتی توصیه می کنند که قبل از اینکه این مواد اضافی برای بدن مشکلی ایجاد کنند، بهتر است که راه خروج آنها از بدن باز شود.
راههای دفع سموم بدن در فصل بهار
وی ادامه داد: راه های متعددی برای خروج مواد اضافی و پاکسازی بدن وجود دارد. یکی از مهمترین این راه ها، دفع آنها از طریق مدفوع است.بنابراین در کسی که دفع مدفوع به خوبی صورت نمی گیرد و دچار یبوست است، مواد اضافی راه مناسبی برای دفع ندارند و در نتیجه در بدن تجمع می یابند.
استاد دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: برای برطرف کردن یبوست، مصرف مواد غذایی ملین مانند آلو، تمرهندی، هویج، مویز و انجیر مناسب است و استفاده از داروهای مسهل مانند فلوس نیز تحت نظر پزشک طب سنتی به پاکسازی بدن از مواد زائد کمک می کند.
پرهیزات غذایی در فصل بهار
این متخصص طب سنتی در مورد اینکه در فصل بهار باید از مصرف چه غذاهایی پرهیز کرد گفت: مصرف زیاد گوشت باعث افزایش گرمی و رطوبت در بدن می شود و چون مزاج فصل بهار هم گرم و تر است، مصرف بیش از حد گوشت باعث ایجاد بیماری در بدن میشود.
وی ادامه داد: همچنین بهتر است در فصل بهار از خوردن غذاهاى شور و غلیظ مانند کله پاچه، گوشت گاو، خامه و ماست ترش پرهیز کرد.
این استاد دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: غذاهای کنسروی، مانده و پرخوری نیز در این فصل بسیار مضر است.
توصیه های غذایی در بهار
کردافشاری افزود: علمای طب سنتی عقیده دارند که در فصل بهار باید به تلطیف غذا پرداخت. تلطیف غذا ممکن است در ذهن این معنی را ایجاد کند که باید غذایی خورده شود که از آن خون رقیق تولید شود. یا ممکن است کسی با شنیدن این کلمه فکر کند که باید غذای کمتری در این فصل مصرف کرد در حالی که مقصود از تلطیف غذا هیچ کدام از دو معنی فوق نیست.
وی ادامه داد: غذاهایی که خون رقیق در بدن تولید می کنند، اغلب طبیعت گرم دارند و مصرف غذاهای با طبیعت گرم در این فصل مناسب نیست بلکه باید غذاهای غلیظ و با طبیعت سرد مصرف شود، تا هیجان و رقت اخلاط و مواد را تعدیل کند.
این متخصص طب سنتی تصریح کرد: همچنین گرسنگی باعث تحریک بیشتر اخلاط می شود. پس کم کردن مقدار غذا نیز در بهار صحیح نیست. اما منظور از تلطیف غذا این است که غذایی خورده شود که هر چند از لحاظ مقدار زیاد است اما ارزش غذایی کمی دارد؛ مثل میوه ها و سبزیجات.
کردافشاری تصریح کرد: در واقع باید با مصرف مقدار زیاد غذا با ارزش غذایی (کالری) کم، دستگاه گوارش را فریب داد و سرگرم کرد تا خیال کند که غذای زیادی مصرف شده ولی در واقع مواد زیادی وارد عروق نشود و به هیجان اخلاط و مواد نیفزاید.
استاد دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: بنابراین باید به طبیعت فرصت داد که مواد اضافه را آماده کرده و از بدن دفع کند. مصرف خوراکیهاى لطیف مثل گوشت پرندگان و تخم مرغ آبپز عسلی و نوشیدن شربتهای خنک مثل شربت غوره، انار و سکنجبین در این فصل توصیه می شود.
با نگاه کردن به این عکس، میزان استرس خود را محک بزنید!
شما می توانید با دیدن این عکس استرستان را کم کنید وبقیه عمرتان را با آسودگی خاطر و آرامش بیشتر سپری کنید.
ده 10 روش موثر برای فرو نشاندن استرس
روشهای زیادی برای کاهش تنش ( tension ) و رسیدن به آرامش وجود دارد. در این جا شما را با 10 روش موثر برای فرو نشاندن استرس که با توجه به میزان کار و زمانی که صرف آنها میشود بیشترین کارایی را دارند، آشنا میکنیم. برخی از این روشها در خلال خواندن همین مقاله قابل یادگیری و به کاربستن میباشند و برخی دیگر از آنها به تمرین بیشتری نیاز دارند.
1) تنفس عمیق
تنفس عمیق، روش سادهای برای فرو نشاندن استرس است و مزایای زیادی برای بدن انسان دارد که از آن جمله میتوان به اکسیژنرسانی به خون اشاره کرد که این امر به نوبه خود باعث «بیدار کردن» مغز، شل کردن عضلات و آرام کردن فعالیتهای ذهنی میگردد. تنفس عمیق از این جهت مفید است که میتوان آن را همه جا و همه وقت انجام داد و اثربخشی آن نیز سریع و فوری است.
در زیر، چگونگی انجام این کار توضیح داده شده است:
1- در وضعیت راحتی بنشینید یا بایستید.
2- به آرامی از طریق بینی نفس بکشید و در مغزتان تا 5 بشمارید.
3- هوا را از دهانتان بیرون دهید و در مغزتان تا 8 بشمارید.
4- این کار را چند بار تکرار کنید
در هنگام تنفس به نکات زیر توجه کنید:
هنگام تنفس، به جای آن که شانههای خود را بالا دهید، شکمتان را به سمت بیرون بدهید. این روشِ راحتتر و طبیعیتری برای تنفس است و به ریهها کمک میکند که از هوای تازه پر شوند و هوای «کهنه» بیشتری را تخلیه کنند.
شما میتوانید این کار را چند بار انجام دهید تا استرس خود را کاهش دهید و یا به شکل مدیتیشن آن را چند دقیقه تکرار کنید.
اگر بخواهید میتوانید به هنگام بازدم (بیرون دادن هوا)، حلق خود را کمی سفت کنید تا هوا با صدایی شبیه پچپچ و نجوا خارج شود. این روشِ تنفس گاهی در یوگا نیز استفاده میشود و میتواند باعث فرو نشاندن بیشتر استرس شود.
2) مدیتیشن
مدیتیشن بر پایه تنفس عمیق استوار است ولی یک گام از آن جلوتر میرود. هنگامی که شما مشغول مدیتیشن هستید، مغزتان از نظر عملکرد وارد محدودهای میشود که مشابه با خواب است ولی مزایای افزودهای به همراه دارد که در حالتهای دیگر نمیتوانید به آنها دست یابید، مانند آزاد کردن هورمونهای خاصی که باعث ارتقاء سلامت میگردند. همچنین، تمرکز ذهنی بر روی «هیچ»، ذهن شما را از کار کردن زیاد و بالا بردن سطح استرس باز میدارد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مدیتیشن اینجا کلیک کنید.
3) تصویرسازی ذهنی
یادگیری تصویرسازی ذهنی به زمان بیشتری نیاز دارد امّا این روشی عالی برای مدتی رها شدن از استرس و آرامش بخشیدن به بدن است. برای بعضیها این کار آسانتر از مدیتیشن است زیرا معمولاً تمرکز کردن بر روی «یک چیز» راحتتر از تمرکز کردن بر روی «هیچ چیز» است. پخش کردن صداهای طبیعت (مثل صدای آب، صدای پرندگان و ...) به صورت ملایم به هنگام تمرین، به غوطهوری بیشتر شما در این تجربه کمک میکند.
در زیر، چگونگی انجام این کار توضیح داده شده است:
1- در وضعیت راحتی قرار بگیرید. اگر وضعیت خوابیده باعث به خواب رفتن شما میشود، چهارزانو بنشینید یا روی صندلی راحتی لم دهید.
2- تنفس شکمی عمیق بکنید و چشمان خود را ببندید. تمرکز خود را بر روی تنفس خود قرار دهید.
3- هنگامی که احساس آرامش پیدا کردید، شروع کنید خود را در آرامترین محیطی که میتوانید تجسّم کنید، تصوّر نمائید. برای بعضیها، این ممکن است شناور شدن در آب تمیز و خنک یک ساحل استوایی باشد و برای بعضی دیگر، نشستن در کنار آتش در عمق یک جنگل سرد و ساکت.
4- وقتی صحنه را تصوّر کردید، سعی کنید تمام حواس خود را درگیر کنید. چه شکلی است؟ چه بویی میآید؟ صدای جزجز آتش، ریزش آبشار یا پرندگان را میشنوید؟ تصوّر آن را آنقدر واقعی کنید که بتوانید آن را لمس کنید!
5- هر چقدر که میخواهید آنجا بمانید. از محیط لذت ببرید و خود را از چیزهای استرسزا دور نگهدارید. هنگامی که آماده بازگشت به دنیای واقعی شدید از بیست یا ده شمارش معکوس کنید و به خودتان بگوئید که وقتی به یک رسیدید، احساس شادابی و سرزندگی خواهید کرد و از بقیه روزتان لذت خواهید برد. وقتی بازگشتید احساس آرامش بیشتری خواهید کرد، درست مثل این که از یک تعطیلات کوتاه بازگشته باشید.
در هنگام تصویرسازی ذهنی به نکات زیر توجه کنید:
پخش موسیقی آرامشبخش مثل صداهای طبیعت میتواند مکمّل کار شما باشد و باعث شود که خود را عمیقتر در محیط جدید حس کنید.
اگر نگران از دست رفتن زمان یا به خواب رفتن هستید میتوانید از ساعت شماطهدار استفاده کنید. بدین ترتیب این نگرانی مانع آرامش شما نخواهد شد. تصویرسازی به طور معمول 10 تا 15 دقیقه طول میکشد.
هر چه تجربهتان بیشتر شود، سریعتر و عمیقتر این کار را خواهید کرد.
4) تجسّم
یک گام فراتر از تصویرسازی ذهنی است. شما میتوانید بر پایه تصویرسازی ذهنی، خود را در شرایط دستیابی به هدفهایی نظیر سالمتر و با آرامش بیشتر بودن، موفقیت در کار، رفع مشکلات به شیوههایی بهتر و ... نیز تجسّم کنید. نکته قابل توجه این است که تجسّم خود در حال انجام موفق وظایفی که بر عهده دارید، در واقع مشابه یک تجربه فیزیکی عمل میکند و بنابراین شما از طریق تجسّم میتوانید عملکرد واقعی خود را نیز بهبود بخشید!
در زیر، یک جلسه برای نمونه آورده شده است:
بنشینید یا دراز بکشید، چشمانتان را ببنیدید و نفس عمیق بکشید. ماهیچههای بدن خود را یک به یک در نظر بگیرید و سعی کنید همه آنها را در آرامش (شل و رها شده) قرار دهید. این کار ممکن است مدتی طول بکشد. وقتی بدنتان احساس آرامش کامل کرد، به مکان دلخواهتان بروید ... مکانی آرام و امن که در آن هیچ نگرانی ندارید. به اطراف نگاه کنید و همه جا را ببینید. از آنجا بودن چه احساسی میکنید؟ چه صداهایی میشنوید؟ چه بوهایی میآید؟ کمی جلوتر بروید. به بالا و پائین و همه اطراف نگاه کنید. به چیزهایی که میبینید و احساسی که در شما به وجود میآید دقت کنید. به خودتان بگوئید: «من در آرامشم ... نگرانیها برطرف شدهاند... استرسها از بدن من خارج شدهاند.» تمام منظرهها، صداها، رایحهها و حسهای این مکان را به خاطر بسپارید. شما هر وقت که خواستید میتوانید به اینجا بازگردید. برای خودتان این حرف را تکرار کنید: «من اینجا در آرامشم ... این جا مکان مطلوب من است.»
هنگامی که کاملاً مکان مورد نظرتان را تجسّم کردید، چشمانتان را باز کنید ولی در همان وضعیت راحت که قرار داشتید بمانید. به تنفس آرام و منظم خود ادامه دهید و برای چند لحظه از آرامشتان لذت ببرید. مطمئن باشید که مکان مطلوبتان هرگاه که بخواهید به آنجا روید آماده است.
5) خود-هیپنوتیزم
خود- هیپنوتیزم برخی از جنبههای تصویرسازی ذهنی و تجسّم را به خدمت میگیرد و این مزیت بیشتر را دارد که شما را قادر میسازد تا مستقیماً با ذهن ناخودآگاه خود ارتباط برقرار کنید و بتوانید توانائیهای خود را افزایش دهید، عادتهای بد خود را آسانتر رها کنید، درد کمتری احساس کنید، عادتهای سالمتر را به نحو موثرتری در خود به وجود آورید، و حتی پاسخ پرسشهایی را بیابید که به هنگام بیداری ذهن، آشکار و روشن نبودند! خود-هیپنوتیزم به تمرین و آموزش نیاز دارد ولی ارزشش را دارد. یاد بگیرید که با استفاده از هیپنوتیزم، استرسهای زندگی را مدیریت کنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.
6) ورزش
بسیاری از مردم به خاطر کنترل وزن و به دست آوردن شرایط فیزیکی بهتر برای سالمتر یا جذابتر شدن ورزش میکنند، امّا ورزش و مدیریت استرس وابستگی زیادی به یکدیگر دارند. ورزش وسیلهای برای انحرف ذهن از شرایط پراسترس و راه فراری از ناکامیهاست و همچنین به دلیل بالا بردن سطح اندورفین و کاهش هورمونهای استرس نظیر کورتیزول باعث نشاط و سرخوشی میگردد. فعالتر شدن در زندگی روزمره از دیگر مزایای ورزش است.
7) شل کردن عضلات
با سفتکردن و سپس شل کردن عضلات بدن، میتوان در چند دقیقه تنشها را کاهش داد و احساس آرامش بیشتری کرد. این کار به آموزش یا تجهیزات خاصی نیاز ندارد. از عضلات صورت خود شروع کنید. اخم کنید. به مدّت 10 ثانیه این حالت را نگه دارید و سپس برای 10 ثانیه آن عضلات را کاملاً شل کنید. حال، همین کار را با گردن، سپس با شانهها و ... تکرار کنید. این کار را میتوان همه جا انجام داد و شما با انجام این کار در خواهید یافت که سریعتر و راحتتر از قبل میتوانید به آرامش دست یابید و رفته رفته به جایی خواهید رسید که درست همزمان با شروع این کار، تنشها در شما کاهش خواهد یافت.
8) رابطه جنسی
برقراری رابطه جنسی روش موثری برای فرو نشاندن تنش و استرس است. مزایای فیزیکی رابطه جنسی بسیار زیاد است و اغلب آنها بر روی فرو نشاندن استرس نیز تاثیر گذارند. امّا متاسفانه بسیاری از مردم هنگامی که سطح استرسشان بالاست کمتر به برقراری رابطه جنسی میپردازند.
9) موسیقی
ثابت شده است که موسیقی درمانی دارای مزایای زیادی از نظر سلامتی برای افرادی با شرایط خفیف (مثل استرس) تا حاد (مثل سرطان) است. برای مقابله با استرس، موسیقی مناسب میتواند فشارخون شما را پائین بیاورد، بدن شما را آرامش بخشد و ذهنتان را آرام سازد.
یکی از مهمترین مزایای موسیقی به عنوان فرونشاننده استرس این است که میتواند به همراه فعالیتهای عادی روزانه صورت گیرد و وقت خاصی را از شما نمیگیرد. برخی از مواقعی که میتوانید از مزایای موسیقی بهرهمند شوید عبارتند از: برای بیدار شدن از خواب، به هنگام رانندگی، به هنگام آشپزی و غذاخوردن و قبل از رفتن به رختخواب.
10) یوگا
یوگا یکی از قدیمیترین روشهای بهبود حال خود است که تاریخچه آن به 5000 سال پیش باز میگردد. یوگا چند تکنیک مدیریت استرس نظیر تنفس عمیق، مدیتیشن و تصویرسازی ذهنی را ترکیب کرده و با توجه به میزان زمان و انرژی مورد نیاز، مزایای بسیاری به ارمغان میآورد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد یوگا اینجا کلیک کنید
آپنه ی خواب
آپنه ی خواب مشکلی جدی است که طی آن فرد در حین خواب مکرراً دچار حملات کوتاه قطع تنفس می شود. این افراد بعد از مدت کوتاهی که به خواب می روند، دچار احساس تنگی نفس و قطع آن می شوند و از خواب بیدار میشوند.
افرادی که دچار آپنه ی خوابِ درمان نشده هستند، خطر بیشتری برای ابتلا به فشار خون بالا، سکته ی قلبی، نارسایی قلبی و سکته ی مغزی دارند.
احتمال ابتلا به آپنه ی خواب در زنان پس از یائسگی بیشتر می شود. سایر عواملی که خطر این مشکل را افزایش می دهند اضافه وزن، سیگار کشیدن، استفاده از الکل، قرصهای خواب و سابقه ی خانوادگی آپنه ی خواب است.
علایم این بیماری عبارتند از: تنفس نامنظم و انسداد راه تنفسی در هنگام خواب همراه با خوابآلودگی شدید در طی روز.
اگر احتمال می دهید به این بیماری مبتلا باشید، با پزشک خود در مورد آزمایشات تشخیصی مربوطه مشورت کنید.
اگر اضافه وزن دارید، حتی میزان اندکی کاهش وزن (10درصد وزن قبلی تان) می تواند موارد خفیف آپنه ی خواب را از بین ببرد. سایر مواردی که به شما کمک می کند عبارتند از: ترک سیگار، پرهیز از الکل و قرصهای خوابآور.
خوابیدن به پهلو هم به عوض خوابیدن به پشت در تخفیف علائم کمک کننده است. بعضی افراد به وسائل مکانیکی که فشار هوا را در داخل بینی آنها افزایش می دهند نیاز پیدا می کنند. در موارد شدید ممکن است جراحی نیاز شود.
مصرف روغن بادام زمینی، پیاز، عسل، سیب وانوع سبزیجات از مهمترین عوامل پیشگیری از سکته قلبی و درمان آن است.
دکتر«قاسم میرفضلی»متخصص قلب و عروق ضمن بیان مطلب فوق و با اشاره به اینکه سکته قلبی براثر انسداد رگهای قلب ایجاد میشود اظهار داشت: همچنین، پرهیز از فشارهای عصبی و روحی و ترک دخانیات و متعادل نگاه داشتن وزن از مهمترین عوامل پیشگیری از سکته قلبی محسوب میشوند.
وی افزود: البته انجام ورزش منظم و سبک مانند پیاده روی، پرهیز از خوردن غذاهای چرب و نمک فراوان و پیشگیری از بالارفتن فشارخون از دیگر عواملی هستند که احتمال سکته قلبی را به میزان قابل توجهی کاهش میدهند.
دکتر میرفضلی همچنین اعلام داشت: تحقیقات نشان داده است افرادی که به مقدار خیلی زیاد از مواد پروتئینی استفاده میکنند به علت کاهش میزان یک نوع آمینو اسید به نام« سیستئین» بسیار کمتر از سایرین دچار انواع مختلف بیماریهای قلبی میشوند.
این متخصص در پایان خنده را برای کسانی که دچار حمله قلبی شدهاند بسیار مفید دانست و اظهار داشت: خوشروئی و حداقل 30 دقیقه خنده در روز در کسانی که دچار حمله قلبی شدهاند احتمال حمله مجدد را تامیزان قابل توجهی کاهش داده و حتی نیاز به درمان آنها را از بین خواهد برد
به گفته دکتر میلر از متخصصان معروف قلب در دانشگاه مریلند در صورت شاد بودن فرد و منبسط شدن رگهایش مواد شیمیایی در خون آزاد می شوند که برای حفاظت و سلا مت قلب بسیار مفید هستند .
متخصصان مغز و اعصاب می گویند؛ 85 درصد زنان و 73 درصد مردان پس از گریه کردن به احساس بهتری دست پیدا می کنند .
گریستن به عنوان فعل شخصی در کاهش اضطراب موثر است .
تاثیر گریه در پایین آوردن فشار خون و افزایش سطح ایمنی بدن ثابت شده است .البته میزان گریه کردن با ژنتیک ، جنسیت و تربیت ارتباط مستقیم دارد؛ به طوری که زنان چهار برابر بیشتر از مردان گریه می کنند
1- ازدواج: مطالعات نشان می دهد که درصد مرگ و میر در افراد مجرد به طور بارزی بیشتر از افراد متاهل می باشد.
2- قهقهه زدن: محققان می گویند که خنده بهترین دارو است که موجب ارتقا پاسخ ایمنی ، کاهش قند خون ، افزایش جریان اکسیژن در بدن و بهبود کیفیت خواب می شود. جریان متوسط خون در هنگام خندیدن و بعد از آن 22% افزایش می یابد . در حالیکه استرس های روحی جریان خون را 35% کاهش می دهد.
3- داشتن حیوان خانگی: فعالیت بدنی ناشی از مراقبت از این حیوانات یکی از راه های حفظ سلامت است. بعلاوه محبت کردن ویا تماشای حرکات جالب حیوانات منجر به آرامش انسانها می شود و آنها دنیای بیرون از خود را نیز تماشا می کنند.
4- ترک سیگار: افرادی که سیگار می کشند تقریبا 13 سال شانس زندگی را از دست می دهند. بعلاوه انواع بیماری های مزمن ناشی از مصرف سیگار نیز کیفیت عمر باقی مانده را کاهش می دهد.
5- ورزش بیشتر: ورزش باعث تقویت قلب و افزایش پمپ خون می شود . کلسترول و فشار خون کاهش می یابد. عامل پیشگیری و کنترل دیابت است. ماهیچه ها و استخوانها را تقویت می کند. آیا همه این مدارک کافی نیست تا گویای مزیت واقعی ورزش برای سلامت فرد باشد.
6- فعالیت مغزی: بازی شطرنج، مطالعه روزنامه، حل جدول از جمله فعالیت های مثبت مغز است. فعالیت های مغزی مانع از بروز آلزایمر می شود.
7-کمتر در معرض نورخورشید قرار گیرید: استفاده از کرم ضد آفتاب، عینک دودی و کلاه لبه پهن مانع از آسیب های ناشی از نور خورشید می شود و احتمال بروزسرطان پوست (شایع ترین نوع سرطان) را کاهش می دهد.
8-ملاقات پزشک: ملاقات منظم پزشک عمومی می تواند شانس زندگی سالم را افزایش دهد. زیرا انجام معاینات توصیه شده توسط پزشک ، پیشگیری به موقع از بروز انواع بیماری ها را میسر می کند.
9- خوردن ماهی: خوردن حداقل دو وعده غذایی ماهی در هفته بسیار مفید است. زیرا احتمال مرگ ناشی از بیماری قلبی را کاهش می دهد. مانع از لخته شدن خون، کاهش مقدار چربی و احتمال چاقی می شود. بعلاوه سرشار از مواد مغذی مثل سلنیوم، پروتئین و آنتی اکسیدان می باشد.
10- خوردن میوه ها و سبزیجات تازه: بروکلی ، کلم، موز و سایر میوه ها و سبزیجات سرشار از ویتامین ، مواد معدنی ، فیبر و آنتی اکسیدان می باشد.
11- تماس فیزیکی (در آغوش گرفتن): زوجهایی که برای مدتی تماس فیزیکی ساده مثل در آغوش گرفتن یا دست در دست برقرار می کنند کمتر دچار مشکلات قلبی و افزایش فشار خون می شوند.
12- کاهش مصرف الکل : زیاده روی در مصرف الکل شانس زندگی بیشتر را کاهش می دهد.
13- خواب کافی: خواب کمتر از 6 ساعت در شب تاثیر منفی بر سلامت فرد دارد و احتمال بروز دیابت را افزایش می دهد.
14- خوش بینی و تفکر مثبت: شانس زندگی افراد دارای این خصلت 19% افزایش می یابد. این چنین افرادی کمتررنج می برند.
15- کاهش مصرف چربی: غذاهای کم چرب احتمال بروز بیماری های قلبی را کاهش می دهد.
16- مراجعه به دندانپزشک: مراجعه مرتب به دندانپزشکی و معاینه دندانها از بروز انواع بیماری های دهان و دندان جلوگیری می کند. زیرا این بیماری ها به نوبه خود منجر به بروز بیماری های تنفسی و قلبی می شود.
17- کنترل استرس : کنترل استرس به هر طریق ممکن مثل دریافت مشاوره ، مدیتیشن و یا ورزش شانس زندگی را افزایش می دهد. استرس باعث کاهش جریان خون ، افزایش کلسترول ، کاهش فعالیت مغزی و ضعف سیستم ایمنی می شود.
18- برگشت به مدرسه: ادامه تحصیل و یا آموزش مداوم در زندگی کیفیت زندگی سالم را ارتقا می دهد.
19- خوردن ویتامین ها: ویتامین های مختلف مانع از بروز بیماری های قلبی میشود.یکی مولتی ویتامین خوب حاوی مواد معدنی ، آمینو اسید، عصاره گیاهی و سایر مواد مغذی است.
20- نوشیدن چای: نوشیدن چای سبز احتمال بیماری های قلبی- عروقی را کاهش می دهد
نعنا گیاهی است باطبع گرم و خشک که دارای خواص فراوان دارویی است و مصرف آن به اشکال مختلف از جمله تازه، خشک شده، اسانس، دمکرده، پودر و... امکانپذیراست.
«منتول» یکی از مهمترین مواد موثره موجود در نعناست که دارای خاصیت ضدالتهابی قوی است. به همین دلیل نعنا در درمان بیماریهای التهابی دستگاه تنفسی مانند سینوزیت، آسم، آبریزش بینی و رنیت آلرژیک موثر است.
دمکرده نعنا نیز در کاهش التهاب گلو و حنجره در سرماخوردگی نیز مفید است.
منتول موجود در نعنا باعث میشود این گیاه خاصیت ضددردی نیز داشته باشد که به این منظور میتوان اسانس نعنا را در محل درد مالید که باعث کاهش التهاب و دردخواهد شد.
این گیاه یکی از بهترین مواد طبیعی در کمک به درمان انواع مشکلات گوارشی است و شاید بیشترین استفاده از نعنا برای کمک به درمان اختلالات گوارشی باشد.
به بیمارانی که از نفخ شاکی هستند توصیه میشود نعنا را به صورتهای مختلف از جمله تازه و دمکرده استفاده کنند.
همچنین مصرف روزانه حدود 10 سیسی عرق نعنا که با آبگرم رقیق شده باشد نیز در کاهش نفخ بسیار مفید است. مصرف روزانه دمکرده نعنا بعد از غذا برای درمان انواع مشکلات گوارشی و سوءهاضمه بسیار اثربخش است.
جویدن نعنا پس از غذا نیز ضمن کمک به از بین بردن بوی بد دهان و از بین بردن التهاب لثه به بهداشت دهان و دندان نیز کمک کرده و در هضم بهتر غذا نیز موثر است.
گفته میشود جویدن برگ نعنا در از بین بردن سکسکه نیز مفید است. دمکرده نعنا در کاهش انواع دردهای شکمی از جمله دردهای گوارشی، دل پیچه و دردهای قاعدگی نیز میتواند کمککننده باشد. ماساژ شکم با اسانس نعنا نیز دارای خاصیت کاهنده درد، بویژه در دردهای کولیکی نوزادان است.
به این منظور باید اسانس نعنا را در جهت عقربههای ساعت و دور ناف ماساژ داد، این کار تا حد زیادی دردهای کولیکی نوزاد را بهبود میبخشد.
همچنین استفاده موضعی نعنا در افزایش طراوات پوست و از بین بردن آکنهها نیز مفید است. به این منظور حدود 10 گرم نعنای تازه، 10 گرم جعفری تازه خرد شده و یک قاشق عسل را در 100 سیسی شیر تازه گرم مخلوط کرده و پس از سرد شدن از آن به عنوان یک محلول برای شستوشوی پوست صورت استفاده کنید.
نوشیدن دمکرده نعنا ضمن خاصیت آرامبخشی در کاهش چربی و کلسترول خون نیز مفید است.
چای نعنا یکی از بهترین نوشیدنیها برای کاهش حالت تهوع و استفراغ بویژه در دوران حاملگی است.
کسانی که از نفخ و یبوست رنج میبرند، میتوانند صبحها دمکرده نعنا، عناب و نبات میل کنند و اثربخش بودن آن را در کاهش مشکل خود تجربه کنند.
در فصل بهار میتوانید نعنا یا پونه را که دارای خواص مشابه نعناست در دامان طبیعت پیدا کنید و از مصرف آن لذت ببرید.
کسانی که از حساسیتهای فصلی یا سینوزیت رنج میبرند نیز میتوانند از بخور نعنای تازه استفاده کنند که این بخور در باز کردن مجاری تنفسی و کاهش علائم حساسیت مفید است.
.: Weblog Themes By Pichak :.